आर्थिक सल्लागार- एक प्रतिष्ठित क्षेत्र:- आंतरराष्ट्रीय सीएफए

 

आर्थिक नियोजन क्षेत्रातील करिअर हे फार प्रतिष्ठित आणि आर्थिक दृष्ट्या संपन्न आहे. या विषयात करिअर करण्यासाठी सीएफए हा कोर्स उपलब्ध आहे. भारतातील हैद्राबाद येथील आयसीएफएआय विद्यापीठ तसेच अमेरिकेतील सिएफ़ए इंस्तीतुत दोघांकडे सीएफए पदवी घेंता येते. आंतरराष्ट्रीय पदवी अधिक मान्यतेची आणि संधी देणारी आहे. येथे आपण आंतरराष्ट्रीय पदवी बद्दल माहिती घेणार आहोत. 

 

आर्थिक विश्लेषण 

सामान्य माणूस असो व श्रीमंत असामी आणि व्यक्ती असो व कंपनी, आर्थिक व्यवस्थापन हा उत्तम भविष्याचा कणा असतो. येणार्या पैशाचे मार्ग कुठून वाढू शकतात, तो कसा साठू शकतो, गुंताव्नुकीद्वारे कसा वाढू शकतो आणि असा वाढलेला पैसा नक्की कसा खर्च करावा या सरावाचे व्यवस्थापन म्हणजे गुंतवणुकीचे आर्थिक व्यवस्थापन अशी आपण थोडक्यात  व्याख्या करू शकतो. 
 

या व्यवस्थापनातील भाग म्हणजे तज्ज्ञ व्यक्तीकडून ते करून घेणे, यासाठीच फायनन्शिअल प्लानर  या व्यक्तीला महत्व प्राप्त होते. व्यवसायाचे आर्थिक व्यवस्थापन (फायनन्शिअल मेनेजमेंट) आणि गुंतवणुकीचे आर्थिक विश्लेषण यात मुलभूत फरक आहे हे लक्षात घेतले पाहिजे. 

अशा आर्थिक व्यवस्थापनात करिअर करायचे असेल तर तुमच्याकडे दोन पर्याय उपलब्ध होतात.

सीएफए हा आंतरराष्ट्रीय कोर्स आणि सीएफपी हा भारतातील आयएफएसबी या संस्थेचा कोर्स. यातील सीएफपी या कोर्सची माहिती आपण पुढील भागात घेऊ. 
 

आंतरराष्ट्रीय सीएफए कोर्स 
 सीएफ़ए हा तीन पायर्यांचा (लेव्हल्स) कोर्स आहे. या तिन्ही परीक्षा एकामागून एक अशा घेतल्या जातात. एका वेळेस एका परीक्षेसाठी अर्ज भरता येतो. लेवल १ ची परीक्षा जुन मध्ये होते तर लेवल २ आणि लेवल ३ या परीक्षा जुने मध्ये होतात. यामुळे हा कोर्स तीन वर्षात पूर्ण करता येऊ शकतो. (अर्थात कोर्स ची काठीण्यापातळी जात आहे.) 
या कोर्स मध्ये तुम्हाला आर्थिक विश्लेषणासाठी आवश्यक अशा सर्व घटकांचे ज्ञान जाते. सद्यस्थिती १४५ देशांमध्ये या कोर्स चे सव्वा लाख सदस्य विखुरलेले आहेत. 
 

अभ्यासक्रम:

लेवल १

हि परीक्षा एकूण २४० वस्तुनिष्ठ प्रश्नांची (तीन पर्याय) असून १२० प्रश्न सकाळच्या सत्रात तर १२० प्रश्न दुपारच्या सत्रात विचारले जातात. प्रत्येक सत्र ३ तासांचे असते. 

लेवल २
१२० प्रश्न आणि प्रत्येक प्रश्नाला ३ गुण (पोईंट) असतात. 
हि परीक्षाही सकाळ आणि दुपार अशा दोन सत्रात विभागली असून यातील प्रश्न केस पद्धतीचे असतात आणि प्रत्येक केस वर ६ प्रश्न येतात. अशा २० केसेस विचारल्या जातात. 
 

 

यामध्ये अभ्यासण्यात येणारे विषय:

१. एथिक्स आणि प्रोफेशनल

एका व्यावसायिक व्यक्तीला कुठल्या गोष्ठी करणे गरजेचे आहे आणि कुठल्या टाळणे गरजेचे आहे, आपले काम नैतिकतेच्या पातळीवर कसे करावे, आपल्या क्लायंट ची काळजी कशी घ्यावी हे सर्व या विषयात शिकवले जाते. 

लेवल १ परीक्षेत याला १५% महत्व असते. 

लेवल २ परीक्षेत याला १०-१५% महत्व असते.

२. संख्याशास्र

आर्थिक नियोजनाचा मुल पैसा अर्थात अंक असल्याने संख्याशास्त्र आणि त्यावरून होणारा अभ्यास महत्वाचा ठरतो. यात आजच्या पैशाची भविष्यातील किंमत, वेळेनुसार बदलणारी किंमत (टाइम सिरीज), शक्यता (प्रोबेबिलीटी) अशा घटकांचा अभ्यास होतो. 
लेवल १ परीक्षेत याला १२% महत्व असते. 
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१०% महत्व असते.
 

३. अर्थशास्त्र
 

मार्केट मधील अर्थशास्त्रातील घटकांचा अभ्यास या विषयात होतो. अर्थशास्त्र हा आर्थिक विषयातील मुलभूत विषय आहे. त्यामुळे या विषयाचा अभ्यास महत्वाचा ठरतो.यात गुंतवणूक, बाजार, मागणी पुरवठा, महागाई, आर्थिक विकास या बाबींचा समावेश होतो.   
लेवल १ परीक्षेत याला १०% महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१०% महत्व असते.

 

४. फायनान्शिअल रिपोर्टिंग 

यामध्ये विविध कंपन्यांच्या आर्थिक ताळेबंद, घोषणा, आर्थिक घडामोडी यांचा अर्थ कसा लावावा, त्यातून अर्थ कसा समजून घ्यावा या विषयाचे ज्ञान या घटकात घेतले जाते.  
लेवल १ परीक्षेत याला २०% महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला १५-२०% महत्व असते.
 

५. कोर्पोरेट फायनान्स

आर्थिक नियोजनासाठी आर्थिक व्यवस्थापन गरजेचे असते. त्यामुळे कंपनीच्या आर्थिक व्यवस्थापनाचे ज्ञान आर्थिक नियोजाकाला असणे गरजेचे आहे 
लेवल १ परीक्षेत याला ७ % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१५% महत्व असते.
 

६. इक्विटी गुंतवणूक 

इक्विटी अर्थात ज्यात धोका आहे अशी गुंतवणूक . या मध्ये गुंतवणूक कशी करावी, ज्या विविध घटकांचा गुंतवणुकीवर परिणाम पडतो त्याला मुलभूत आणि तांत्रिक अशा दोन बाबींमध्ये विभागले जाते, त्याचा अभ्यास केला जातो. 
लेवल १ परीक्षेत याला १० % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला १५-२५% महत्व असते.

 

७. फिक्स्ड इन्कम गुंतवणूक 

धोकाविरहित गुंतवणूक जसे सरकारी रोखे अशांचा अभ्यास या विषयात केला जातो. 
लेवल १ परीक्षेत याला १० % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला १५-२०% महत्व असते.
 

८. डेरीव्हेटीव्ज

बाजारातील गुंताव्नुकीमध्ये हे नवीन साधन आहे. यात शेअर आणि कमोडीटी बाजारामध्ये कमी पैशात अधिक गुंतवणूक करण्याचे साधन उपलब्ध होते. अर्थात त्यात धोका वेगळा आहे. या सर्वांचा अभ्यास या विषयात होतो. 
लेवल १ परीक्षेत याला ५ % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१५% महत्व असते.
 

९. इतर गुंतवणूक 

बाजाराव्यातिरिक्त, स्थावर मालमत्तेतील गुंतवणूक, प्रायव्हेट वेंचर अशा इतर गुंतवणूक साधनांचा  अभ्यास या विषयात केला जातो. 
लेवल १ परीक्षेत याला ४ % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१०% महत्व असते.
 

१०. पोर्टफ़ोलिओ व्यवस्थापन आणि आर्थिक नियोजन 

आणि एकूण सर्व गुंतवणूक साधने, आपले आयुष्याचे नियोजन इत्यादींचा अभ्यास पोर्त्फ़ोलिओ व्यास्थापन या विषयात होतो.  
लेवल १ परीक्षेत याला ७ % महत्व असते.
लेवल २ परीक्षेत याला ५-१०% महत्व असते.
 

लेवल ३

या परीक्षेतील प्रश्न दीर्घ उत्तराचे असतात.
 

अभ्यासक्रम:

१. एथिक्स आणि प्रोफेशनल स्टेन्डर्ड

२. बिहेविअरल फायनान्स आणि व्यक्ती ग संस्थात्मक गुंतवणूकदार

३. केपिटल मार्केट 

४. असेट एलोकेशन

५. इक्विटी व फिक्स्ड इन्कम गुंतवणूक 

६. इतर गुंतवणूक, डेरीव्हेटीव्ह आणि धोका व्यवस्थापन 

७. पोर्टफ़ोलिओ आणि आंतरराष्ट्रीय गुंतवणूक  

 

कोण परिक्षा देऊ शकते?

किमान पदवी किंवा चार वर्षांचा अनुभव (गुंतवणूक क्षेत्रात नसला तरी चालेल). 
 

भारतातील परीक्षा केंद्रे: 

भारतात बंगलोर, कोलकाता , मुंबई आणि आणि नवी दिल्ली येथे चार सेन्टर्स आहेत.
२०१५ साठी पुणे आणि अहमदाबाद येथे अधिक केंद्रे सुरु होणार आहेत. 

 

फी

या कोर्स साठी ४५० अमेरिकन डॉलर्स हि प्रवेश फी आहे आणि याव्यतिरिक्त प्रत्येक लेवल ला परीक्षा फी अमेरिकन डॉलर्स मध्ये द्यावी लागते. जून २०१५ हच्या परीक्षेसाठी सप्टेंबर फेब्रुवारी आणि मार्च पर्यंत प्रवेश घेणाऱ्यासाठी हि फी वाढत जाणार आहे. 
 

कोर्स साठी प्रवेश ऑनलाईन घायचा अस्तून फी सुद्धा ऑनलाईन भरायची असते. 

अधिक माहितीसाठी:: www.cfainstitute.org
 

मुंबईमध्ये अनेक संस्था या कोर्स साठी कोचिंग सुद्धा देतात. इंटरनेट वर अधिक माहिती मिळू शकेल. 

 

संधी:

अंतरराष्ट्रीय पदवीचे महत्व वादातीत आहे. मार दूरस्थ पद्धतीने शिक्षण घेतले असल्यास हे महत्व कमी होते. आंतरराष्ट्रीय सीएफए परीक्षेचे मात्र तसे नाही. त्यामुळे आर्थिक नियोजन या क्षेत्रात काम करायचे असल्यास हि पदवी हे उत्तम मध्यम आहे. येणाऱ्या काळात भारतात आणि जगातही गुंतवणूक सल्लागारांना सुगीचे दिवस येणार आहेत. भारतातील उत्पन्नाची वाढणारी पातळी आणि जागतिक दर्जाच्या सुविधांकडे भारतीयांचा झुकणारा कल यामुळे हा कोर्स नक्कीच एक उत्तम गुंतवणूक ठरू शकतो.
 

तेंव्हा सज्ज व्हा, आंतरराष्ट्रीय पदवी घेऊन आपली किंमत वाढवण्यासाठी!